Wawa, Tanauan, Batangas: Historical Data - Batangas History, Culture and Folklore Wawa, Tanauan, Batangas: Historical Data - Batangas History, Culture and Folklore

Wawa, Tanauan, Batangas: Historical Data

Historical Data graphic
Historical data from the National Library of the Philippines.

Full transcription of the so-called “Historical Data” for the barrio of Wawa (Balele) in the City of Tanauan, Batangas, the original scanned documents at the National Library of the Philippines Digital Collections not having OCR or optical character recognition properties. This transcription has been edited for grammar, spelling and punctuation where possible. The original pagination is provided for citation purposes.

[p. 1]

HISTORY AND CULTURAL LIFE OF THE BARRIO OF WAWA (BALELE)
Part One: History

WAWA is one of thirty (30) barrios comprising the progressive and peaceful town of Tanauan, Batangas. Its location along the beach of Taal Lake and Sabang River gave it its name. Since its establishment (date unknown), the present inhabitants could not, with certainty, tell of the other names given to it aside from what is officially known today.

As to who could have been the original families that made up the barrio, nobody could tell, either. Inquiries about this could not be answered without a penumbra of doubt. But the old men of the barrio say that the present populace is [made up of] the descendants of those who came from the towns bordering the lake, and from those neighboring towns of Tanauan. It was the rich and fertile soil of the valley and the variety of the crops that could be planted all throughout the year as well as the proximity of the barrio to the town road that attracted most the fancy of the settlers. The advantages of settling in the place are far more than the disadvantages they could think of. The peace and quiet of the place and the hospitality and friendliness of the barrio folks are the added factors in the increase of population and the economic progress of the valley. From the earliest time to date, men of good repute lived and died to carry the governmental affairs of the barrio with the municipal government. The following are the nineteen known barrio lieutenants:

1. Luciano Guerrero
2. Claudio de la Rosa
3. Narciso Canosa
4. Cirilo Villa
5. Francisco Siman
6. Lodivicio de Ocampo
7. Esteban Siman
8. Victoriano de la Rosa
9. Jose Atienza
10. Lucas Loyola
11. Felix Rosita
12. Pastor Matienzo
13. Donato Salisi
14. Sinforoso Siman
15. Emilio Catapang
16. Maximo Dimayuga
17. Camilo Guerrero
18. Apolonio Mayuga
19. Narciso Castillo

There is no known sitio included within the territorial jurisdiction of the barrio that is now extinct or depopulated. No mention could be given as to dates on historical sites, structures, buildings, old ruins, etc. with regards to the barrio of Wawa.

During the Spanish occupation, no event in the history of the barrio is worthwhile mentioning with regards to [the] political, educational or economic matters, for the barrio was at a standstill throughout those years.

[p. 2]

During the American occupation, the eruption of Taal Volcano shocked the whole barrio and the surrounding regions to near death. That was in 1911. There was not much change in the status of the barrio on political and educational matters. But the economics of the barrio showed some progress. It was after World War II that the education of the youth had a better inertia which enhanced the establishment of a barrio school. During those years, the farm produce was heavy and more than sufficient to meet the necessity of home consumption. Motor boats are now plying along the coast of Taal Lake in place of the old sail boats.

Between the years 1941 and 1945, during the dark years of Japanese occupation, there were but few cases of death resulting from the inhuman atroticities perpetrated by the soldiers of Japan to the barrio folks of Wawa. But the properties destroyed were great during that epic period. However, these are being rehabilitated with the help of the United States government through the War Damage Commission.

-o0o-
Part Two: Folkways

Traditions, customs and practices in domestic and social life of the barrio:

1. Ang batang bagong inianak kung mamamatay ay kailangang mabinyagan kahit na buhos tubig lamang.
2. Ang bagong kasal, bago pumanhik ng tahanan buhat sa simbahan, ay winiwisikan ng bigas upang umunlad ang kanilang kabuhayan.
3. Ang namatay, pagdating ng apat na araw ng kamatayan, ay pagdarasalan (apatan) at pagdating ng ika-siyam na araw ay pagdarasalang muli (siyaman o tapusan).
4. Pagsapit ng buwan ng Mayo, ang tao ay naghahandog ng bulaklak sa Mahal na Virgen (Flores de Mayo).
5. Minsan sa isang taon, idinadaos ang fiesta ng nayon.

Beliefs, interpretations, and superstitions:

1. Ang magwalis ng bahay o harapan kung gabi ay tanda ng pagpanaw ng kabuhayan.
2. Ang magsuklay ng buhok kung gabi ay pinananalangin na mamatay ang isang angkan.
3. Pag ang manok ay nagpupuputak sa tuwing hahapon ay asahan na mayroong dalagang pagkakasakit.
4. Pag ang manok ay tuka ng tuka pa kung dilim na at hindi pa nahapon, dadaan ang mga tao sa salot at paghihirap sa panahong dadaan.
5. Kung ang manok ay putak ng putak sa tuwing pagtalon sa haponan sa umaga ay tanda ng paghihirap ng tao.
6. Kung magtutunton ng manok ay dapat pagtungtungin sa batong buhay o sa ano mang kasangkapang bakal at huag aalis kung gustong huwag maglayas ang manokan.
7. Huwag gumamit ng asis sa pinggan o sa palyok kung ang bagay na ito ay nalilinis sapagka’t ang kabuhayan ng naglilinis ay parang inaasis at pinaalis.
8. Kapat ang isang tandang at ang isang dumalaga ay nagpuputak sa hatinggabi ay mayroong magbubuntis na dalaga.
9. Kapag ang baka ay nag-uunga ng walang inuungaan ay mayroong dadanasing epidemia.

[p. 3]

10. Ang bagong kasal, kaya pina-iinom at sinasabugan ng bigas bago pumanhik ay upang sila ay bigyan ng maluwag na kabuhayan at mabuting pagsasama.

Popular Filipino Folk Songs:

1. DALAGANG FILIPINA
Ang dalagang Filipina
Parang tala sa umaga
Kung tanawin ay lumiligaya
May ngiti sa labi at dakilang ganda
Maging sa ugali, maging sa kumilos
Mayumi, mahinhin sa lahat ng ayos
Malinis ang puso, maging sa pag-irog
May tibay at tining ng loob
Bulaklak na tanging marilag
Ang bango ay humahalamuyak
Sa mundo’y dakilang panghiyas
Pang-aliw ng pusong may hirap
Batis ng ligaya at galak
Pang-aliw ng dusa’t pangarap
Iyana ng dalagang Filipina
Karapatdapat na isang tunay
Na pagliyag.
2. LERON, LERON SINTA
Leron, leron sinta
Umakyat sa papaya
Dala dala’y bulo
Sisidlan ng sinta
Pagdating sa dulo
Nabakli ang sanga
Kapos kapalaran
Humanap ng iba
3. MEME NA BUNSO KO
Meme na bunso ko
Bunso ko’y tulog na
Sa mga bisig ko
Ipaghehele ka
Sa kinabukasan
Bukas ng umaga
Balo pang masigla
Lalo pang masaya.
4. MAGTANIM HINDI BIRO
Magtanim hindi biro
Maghapong nakayuko
Di naman makaupo
Di naman makatayo
Sa umaga pagkagising
Lahat ay iisipin
Kung saan may patanim
Doon masarap ang pagkain
Halina, halina mga kaliyag
Tayo ay magsipag unat-unat
Magpanibago tayo ng lakas
Para sa araw ng bukas.
5. SIT-SIRIT-SIT ALIBANG-BANGA
Sit-sirit-sit alibang-bang
Salaginto salagubang

[p. 4]

Ang babae sa lansangan
Kung gumiri parang tandang.

Ale-aleng namamangka
Pasakyin yaring bata
Pagdating sa Maynila
Ipapalit sa kutsinta

Ale-aleng namamayong
Pasukubin yaring sanggol
Pagdating sa Malabon
Ipapalit ng bagoong.

6. LULAY
Anong laking hirap kung pagka-isipin
Ang gawang umibig sa dalagang mahinhin
Lumuluhod ka na di ka pa mandin pansin
Sa hirap kita’y susubukin
Ligaya ng buhay
Babaing sakdal inam
Ang halag niya’y di matutumbasan
Kahinhinan niya’y tanging kayamanan.
7. PARUPARONG BUKID
Paruparong bukid na lilipad-lipad
Sa gitna ng daan papagapagaspas
Sambara ang tapis
Sandangkal ang mangas
Ang sayang di kola
Sampiyisa ang sayad
May payneta pasiya uy!
May suklay pa mandin uy!
Lagwas di hunetes
Ang palalabasin
Haharap sa altar uy!
At mananalaminin
At saka lalakad
Nang pakending-kending.
8. ARINGGINDING-GINDING
Aringginding-ginding
Ang sinta na matatanda aringginding
Aringginding-ginding parang bigas na pinawa
Aringginding-ginding pag lumagpak sa lupa
Aringginding-ginding manok ma’y di tumuka.
9. BUKID AY BASA

Bukid ay basa
Tag-ulan noon
May isang mutya
Sa aki’y nagtanong
Kung nais ko raw
Siya ay tutulong
Sa pagtatanim
Ng palay sa maghapon.

Talagang ganyan
Ang buhay sa bukid
Ilawan ka
Ng tala sa langit
Ang sabi ko pa’y
Huwag na neneng ko
At mapuputikan lamang
Ang bakya mo.

[p. 5]

10. BAYANG FILIPINAS
Ang bayan kong Filipinas
Lupain ng ginto’t bulaklak
Pag-ibig ang sa kanyang palad
Nag-alay ng ganda’t dilag
At sa kanyang yumi’t ganda
Dayuhan ma’y nahahalina
Bayan ko, binihag ka
Nasadlak sa dusa
Ibon mang may layang lumipad
Kulungin mo at umiiyak
Bayan pa kayang sakdal dilag
Ang di magnasang makaalpas
Pilipinas kong minumutya
Pugad ng luha’t dalita
Aking adhika, Makita kang sakdal laya.

-o0o-

Notes and references:
Transcribed from “Report on the History and Cultural Life of the Barrio of Wawa,” 1953, online at the National Library of the Philippines Digital Collections.
Next Post Previous Post