Munting Indang, Nasugbu, Batangas Part III
 |
| Historical data from the National Library of the Philippines. |
PART III
[p. 15]
|
1. Puting tiyan 2. Namumuti ang paa 3. Manang na manang 4. Lakad kalabaw 5. Berde ang utak 6. Ungol ng baka 8. Pangitlog ng manok 9. Tipong hapon 10. Sandok kibal 11. Parang linta 12. Maitim na ngidngid 13. Aso at pusa 14. Kutong lupa 15. Kambal na dila 16. Naglalarong apoy 17. Abot lubid 18. Buhay alamang 19. Binting kawayan 20. Parang pagong 21. Ugaling hayop 22. Kapos palad 23. Basag-ulo 24. Parang limatik 25. Mataas ang tono 26. Tangos ng ilong 27. Pusong bakal 28. Taratong kasoy 29. Taong lansangan 30. Kapit tuko 31. Medyo-medyo 32. Gamot hayop 33. Balitang kutsero 34. Siga-siga 35. Basang sisiw 36. Balot sa puti 37. Makatang sampay bakod 38. Tulog mantika 39. Tulog manok 40. Agaw buhay 41. Alat 42. Kalog na ang baba 43. Babaha ng dugo 44. Bakas ng kahapon |
Mahiyain Tumakbo sa takot Paladasal Malakas Matalino Malakas ang hiyaw o iyak Ika-4 ng umaga Bakang Maraming laman Gutom na gutom Kabilanin Laging nag-aaway Maliit Mayabang Nangangalunya Hustong-husto Laging kapos Binting mahaba at payat Makupad Malupit Walang suerte Awayan Mabilis Suplado Napuri Matigas ang kalooban Hindi natupad Walang trabaho Mahigpit kumapit Luko-luko Gamutang masakit Balitang hindi totoo Pasikat Malungkot Mautang Nagmamakata Mahimbing Malimit magising Naghihingalo Walang suerte Matanda na Malaking labanan Ang lumipas |
[p. 16]
Proverbs and Sayings
(English and Tagalog)
At ang pag-aaral ay iyong iniisip,
Huwag lilingon or mangangalbit,
Sa mga kasamang kapiling kinilig.
During class hours you must be attentive,
To your studies, you must concentrate,
Don’t gesture and incline to mischief,
To your neighbors and dear classmates.
Ay di pa sapat upang ibayad sa mga hirap ng mga magulang sa iyo.
Even if you cut your flesh and bones,
It can’t pay and reciprocate
The endurance of your parents borne to you.
Ay mahirap na ang loob ay magbago.
A man addicted and enslaved to vices,
Is hard to reform and admonish.
Pag humirap ang ang buhay, masalubong man sa daan, di batii’t titigan.
A wealthy man has a multitude of friends,
But if he becomes poor, they are disappearing,
When you meet them, they decline greeting.
Kung sakaling gumaling ay nagnanaknak din.
The sore of a heart is hard to heal,
If it gets well, it will sooner swell again.
[p. 17]
SALAWIKAIN
1. Ang taong palabintangin ay palaumitin.
2. Ang bigat ay gumagaan sa napagtuwanan.
3. Ang taong tamad ay lalakad ng hubad.
4. Ang batang mabait, sa lahat ay nakakaakit.
5. Ang nagtatanim ng hangin ay sa bagyo ang aanihin.
6. Ang babaeng pangit, biruin mo’y nagagalit.
7. Ang paggalang sa kapuwa ay di pagpapakababa.
8. Hindi lalaki ang daga kung hindi lalagpak sa lupa.
9. Nasa Dios ang awa, nasa tao ang gawa.
10. Ang gawa sa pagkabata ay dala sa pagtanda.
11. Ang taong walang kibo nasa loob ang kulo.
12. Ang magandang asal ay kaban ng yaman.
13. Naglalakad ang kalabasa, naiiwan ang bunga.
14. Walang pangalwa ang tao sa balat ng lupa.
15. Ang lumura ng patingala ay sa mukha tumatama.
16. Silbe ng silbe, wala namang nangyayari.
17. Anak na di paluin, ina ang patatangisin.
18. Ang sakit ng kalingkingan ay damdam ng buong katawan.
19. Hampas sa kalabaw, sa kabayo ang latay.
20. Ang taong masalita ay kulang sa gawa.
21. Naghanap ng isang salop, ang natagpuan ay karakot.
22. Naligo sa linaw, sa labo nag-anlaw.
23. Kung ano ang laman ng dibdib ay siyang bukang bibig.
24. Tulak ng bibig, kabig ng dibdib.
25. Ang tao ay di man magbadya ay sa gawa nakikilala.
26. Nakikita ang butas ng karayom nguni’t hindi nakikita ang butas ng palakol.
27. Ang kasipagan ay kapatid ng tagumpay.
28. Ibang pari, iba ang ugali.
29. Ang mata ay larawan ng kaluluwa.
30. Malaking kahoy, walang dahon.
31. Kapag maaga ang lusong ay maaga ang ahon.
32. Igalang mo ang iba nang igalang ka nila.
33. Ang lahat ng wika ay salita ni Bathala.
34. Sa kilos at anyo makikilala ang tino.
35. Lumipad ka man ng lumipad ay sa lupa rin ang lagpak.
36. Ang aking salita ay gintong sanla.
37. Mahirap ang magandang loob, daig ang kuripot.
38. Pag sala sa lamig ay di sasala sa init.
39. Ang kapalaran, di ko man hanapin ay kusang dudulog kung talagang akin.
40. Gintong paracale, mawala man ay di bale.
41. Ang taong nagigipit kahit sa patalim ay kumakapit.
42. Walang tutong sa taong nagugutom.
43. Ano mang gawain madalian ay walang kainaman.
44. Kung ano ang sarap ay siyang saklap.
45. Sa salapi nauwi ang taong masama ang imbi.
[p. 18]
MGA AWIT
Spell Boy
B-O-Y kalampag pinggan,
Kami po ay lalaban
Sa kape at tinapay.
Si lilong mo at lilang ko,
Ay nagpasyal sa Ubando.
Binigyan ko sila ng pitong piso
At sakay pa sila sa awto.
Ang awtong pakiling-kiling,
Ang tsuper ay ubod ng duling
Pag dating sa Makiling ay
Tinuka pa ng tikling
Kariktan
Ang kariktan mo’y
Tulad sa matanda
Kalog ang pisngi
Katal ang baba
Kung lalakad ay medyo pakuba
Ang mata aky kinukulaba.
Si Tatay
Si Tatay at si Nanay
Pinipilit ako
Pakasal, pakasal
Sa hindi ko gusto.
Haharap, haharap sa
Pare, wala namang belo.
Aray ko, tatay ko, aray ko
Nanay ko mamamatay ako!
Pagtatanim
Tayo ay magtanim sa bukirinTatlong buwang pinanibaan ang
At ibibili ng palay upang mai-lugaw
[p. 19]
Harana
Natutulog ka na ba sinta
Sa dilim nitong hatinggabi
Ay dinggin ang harana
Nitong puso kong nababaliw.
Sa taglay mong ganda
Tinig ko ay namamaos na
Bagting ng kudyapi lagot pa
Magdamag na hinihintay ka, ngayo’y umaga na.
Dati, di ko nalalaman
Kung ano ang pagmamahal
Nguni’t sa iyong ganda, ang puso ko’y nanambitan
Manong magbangon ka, ang puso ko sa iyo habang buhay.
Kay Sapoy
(Himig Dahil Sa Iyo)
Dahil sa akin, ikaw nakakakain
Ng masarap na mga pagkain
Dapat mong tantuin
Ang iyong mga ngipin
Kayang silain kahit isang pating.
Oh aking Sapoy, masarap ang ukoy,
Tikman mo hirang, sawsaw sa bawang
Sundan ng baboy, at makunat na tikoy
Nang hindi mangamoy, oh aking Sapoy.
IKAW AY AKIN, AKO’Y SA ‘YO
Aalis ako ngayon at papanaw, dagat ang daraanan
Ikaw ang tanging siya sa puso may lumbay, giliw
Ang tangi ko lamang maipagbibilin sa puso mo’y itanim
Ako sa iyo, iyo ay ako, huwag mo sanang lilimutin.
Mapanglaw at lubhang masaklap ang mawalay sa liyag
Ano man ang ating gawin, ay hindi kakamtin
Puso ko’y ginigiyagis ng di matingkalang hinagpis
Kaya’t halina giliw, ikaw ay akin, ako’y iyo.
[p. 20]
MGA TULA
OH RIZAL
Oh! Rizal natanging anakMGA ANAK NG PILIPINAS
Ako’y taga-Luzon, ikaw ay taga-Bisaya
Saka siya naman sa Mindanaw mula,
Magkakaiba man sa ugali’t wika
Tayo’y iisa sa puso’t diwa.
Iisa ang bayan at watawat,
Mga anak tayo nitong Pilipinas
Kaya halina at magyakap-yakap
Sa isang damdamin at isang pangarap.
SALAMAT
Sa bundok at batis, sapa’t kabukiran
Sa hangi’t mabango, sa sinag ng araw
Sa kislap ng tala, sa dilag ng buwan
Sa lihim ng puno, sa patak ng ulan
Salamat Diyos ko, salamat ang alay
Sa magulang, kapatid at guro
Sa mga kasama na lagi nang masuyo
Sa linaw ng mata’t diwang matipuno
Salamat, salamat Diyos kong maamo.